Het blauwe goud

Mijn nichtje stuurde een paar weken geleden een grappige foto. Tijdens haar ritje op de racefiets kwam ze langs een ‘verboden te fietsen’ bord dat nog maar net boven het water uitstak. De waterstand van de Waal bij Nijmegen stond dat weekend in januari 1,045 meter boven NAP. De piek lag een paar dagen later op 1,189 meter boven NAP. Het hoogste niveau sinds 2011. Nederland staat bekend om haar goede watermanagement en het buiten houden van overtollig water. Deze hoogwatergolf gaf dan ook gelukkig geen problemen of schade. Maar terwijl wij ons verwonderen over de hoge waterstand en de bijzondere plaatjes die dit opleverden, is het belangrijk om te beseffen dat water schaarste voor Nederland ook een enorm groot probleem is.
Zijn we dáár eigenlijk wel goed op voorbereid?
 

Water laat de wereld draaien

Schoon, zoet water is noodzakelijk voor hygiëne, sanitaire voorzieningen en natuurlijk overleving. Daarnaast is water enorm belangrijk voor de landbouw, industrie en de natuur. De groeiende wereldbevolking en de uitbreiding van steden zorgen onder andere voor meer vraag naar schoon, zoet water. Door klimaatveranderingen is het aanbod van water helaas minder stabiel. Regenval wordt op langere termijn moeilijker te voorspellen en de kans op langere periodes van droogte neemt toe. Dit is nu pijnlijk voelbaar in Zuid-Afrika. Er valt te weinig regen om de watervoorraden aan te vullen. Sinds juni leven de inwoners van o.a. Kaapstad daarom op een streng waterregime. Momenteel mogen ze per persoon niet meer dan 87 liter water per dag gebruiken. Dat betekent niet langer dan 2 minuten douchen (!) en zo min mogelijk het toilet doorspoelen (!!). Volgens het Algemeen Dagblad zijn de watervoorraden in Kaapstad op 29 april 2018 op.

Handelen in water

Water wordt de nieuwe olie. Het wordt schaarser, terwijl het noodzakelijk is om te overleven. Daarom denk ik dat het als nieuw verhandelbare grondstof op de markt kan komen. Dit is een fantastische mogelijkheid om op in te spelen voor landen die geografisch gunstig liggen. Nederland ligt geografisch helaas niet zo heel goed. Wij hebben namelijk geen hernieuwbare zoetwaterbron waar we onuitputtelijk uit kunnen tappen. IJsland heeft dat bijvoorbeeld veel beter voor elkaar. In een ranking van het World Research Instituut (WRI) naar waterstress, staat IJsland daarom ook op de gedeelde laatste plek met onder andere Bhutan, Gabon en Zuid-Soedan. Normaliter staat men niet graag onderaan in een ranking maar in deze wel. Hoe hoger een land in deze ranklijst staat, hoe hoger het waterstress level is. Een laag waterstresslevel verbetert de concurrentiepositie van het land. Het land is namelijk in staat zijn eigen bevolking te voorzien van zoet water en kan het overtollige water doorverkopen aan landen met hoge(re) waterstress. Handelen in water wordt zo gek nog niet en kan de macro-economische factoren van het land verbeteren. Dit is een prachtig voorbeeld hoe ESG voor mij toegevoegde waarde levert aan de traditionele macro-economische analyses.

Watermanagement

Er is onderzoek gedaan in totaal 167 landen naar de waterstress die zal worden ervaren in 2040. Nederland staat op plaats 66, met de landbouw sector als hoogste risico. Geen mooi toekomst plaatje voor Nederland…. De resultaten van het WRI gaan echter uit van de veronderstelling dat de landen geen aanpassingen doen in het huidige watermanagement. Door efficiënt watermanagement in te voeren, hoeft dit scenario helemaal niet uit te komen.

Rijkswaterstaat heeft dit al goed in de gaten. De zomers worden namelijk steeds warmer en droger, waardoor er een tekort aan zoetwater kan ontstaan. In 2010 is daarom het Deltaprogramma gestart. Het programma beschermt Nederland tegen hoogwater én zorgt tegelijkertijd ook voor voldoende zoetwater. Rijkswaterstaat houdt de stand en kwaliteit van het water in Nederland nauwlettend in de gaten. Het IJsselmeer levert bijvoorbeeld een grote bijdrage aan de zoetwater productie. De kwaliteit van het IJsselmeer en risico’s op vervuiling worden daarom in een speciaal project in kaart gebracht.

Water zit in ons DNA

Er is al veel ingeregeld om het risico van waterschaarste te verminderen voor de Nederlandse bevolking. Rijkswaterstaat geeft echter wel aan dat er nog wat stappen gezet moeten worden. Zo moet de waterkwaliteit in 2027 in lijn zijn met het Europese Kaderrichtlijn Water. Een lage waterstand in onze rivieren geeft namelijk nog veel ruimte voor giftige blauwalgen. Een goede samenwerking tussen waterbeheerders moet dit risico van vervuiling verminderen.

Alles bij elkaar maak ik me geen zorgen over onze ranking van het WRI. Als de efficiëntie van het huidige watermanagement ons namelijk iets vertelt over het toekomstige watermanagement, dan zitten wij in 2040 laag en droog aan een zoetwatertje uit de kraan.

Dit artikel is geen beleggingsaanbeveling, geen beleggingsadvies en ook geen aanbieding of uitnodiging tot koop of verkoop van enig financieel instrument.